TRASY WZ – KONFLIKT PRZESTRZENI I KOMUNIKACJI NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH
Trasy WZ to arterie przelotowe w miastach, które odzwierciedlają modernistyczne podejście do urbanistyki, gdzie główny nacisk kładziony był na płynność ruchu samochodowego. Za ich pomocą próbowano przyspieszyć przemieszczanie się poprzez śródmieścia w kierunku wschód-zachód. Realizacja takich ulic skutkowała często wyburzeniem istniejącej zabudowy lub wykorzystywaniem zniszczeń z czasów II Wojny Światowej.
Nieoczekiwanym efektem było tworzenie barier w miastach, które utrudniały przemieszczanie się pieszo czy rowerem. Często obok tych tras pojawiały się torowiska tramwajowe, które miały poprawić komunikację miejską. Jednak ich lokalizacja, często między pasami jezdni, i konieczność korzystania z przejść podziemnych, obniżyły dostępność transportu publicznego.
W latach 60. XX wieku krytyka modernizmu, zwłaszcza w USA, skłoniła urbanistów do poszukiwania nowych rozwiązań. Powoli zaczęto czerpać inspiracje z takich miast jak Kopenhaga, co przyczyniło się do trendu zwanego „kopenhagizacją”. Mimo to, w Polsce, trasy WZ były tworzone głównie w duchu modernizmu, szczególnie w latach 70. i 90. XX wieku.
Teraz, z narastającym naciskiem na tworzenie miast przyjaznych dla ludzi, rozpoczęto działania zmierzające do transformacji tras WZ. Miasta takie jak Warszawa, Wrocław, Poznań czy Gdańsk są przykładami, gdzie możemy obserwować stopniowe zmiany w tej materii – od redukcji pasów ruchu, po tworzenie przecięć na poziomie czy poprawę dostępu do przystanków tramwajowych.
Podsumowując, trasy WZ, jako relikty modernistycznego myślenia, stawiają przed urbanistami wyzwanie transformacji w celu lepszego dostosowania do potrzeb współczesnych mieszkańców miast.